De geschiedenis van de Gereformeerde Kerk Boven-Hardinxveld (PKN).

Ons kerkelijk voorland

De oudste sporen van het Christendom in ons land zijn gevonden in Zuid-Limburg. Daar is omstreeks 350 al een bisdom gevestigd. In de 7e eeuw krijgt het christendom definitief voet aan de grond door zendingsactiviteiten vanuit Engeland en Ierland (Benedictijner monniken). De eeuwen die volgen, laten zien dat de rooms-katholieke kerk een steeds belangrijker rol in de samenleving gaat spelen. De invloed die hier vanuit gaat, is niet onverdeeld positief en leidt uiteindelijk tot een tegenbeweging: de Reformatie. Onze kerk, de Gereformeerde kerk in Boven-Hardinxveld, is een protestantse gemeente. Het Gereformeerd protestantisme is een verzamelnaam voor calvinistische (nadruk op schriftonderzoek, het serieus nemen van het geloof en de evangelische beginselen) en daaraan verwante kerkelijke stromingen binnen het christendom, die zijn ontstaan tijdens de Reformatie. Deze kerken gaan terug tot wat wel de “Zwitserse reformatie” wordt genoemd. De breuk die ontstaat tussen Huldrych Zwingli en Maarten Luther aangaande de leer van het avondmaal (gedenken of opnieuw beleven) geeft deze stroming een eigen karakter ten opzichte van het lutheranisme.

1571In de Oost-Friese stad Emden wordt de Nederduits Gereformeerde Kerk (NGK) gesticht. Deze kerk krijgt aanhang in het huidige Nederland, Vlaanderen en in Oost-Friesland en de Graafschap Bentheim in het huidige Duitsland. In de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) wordt het zelfs de publieke kerk van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Hardinxveld is één van de oudste dorpen van de Alblasserwaard, waar al in 1105 een pastoor, dus ook een kerk, is. Deze kerk staat op de Boven-Hardinxveldse Buurt en is in deze Tachtigjarige Oorlog bij een vijandelijke Spaanse inval bijna geheel afgebrand. Rond 1723 is hij weer herbouwd. In de Zuidelijke Nederlanden (Vlaanderen, Brabant, het huidige Limburg en de Waalse gebieden) worden aanhangers van de NGK streng vervolgd, wat een vluchtelingenstroom naar het Noorden op gang brengt. De Waalse vluchtelingen stichten hun eigen Waalse kerken, waar Frans de voertaal is. Deze Waals-gereformeerden onderscheiden zich zo van de Nederduits-gereformeerden, die Nederduits (Nederlands) als voertaal hebben.
1591Boven-Hardinxveld krijgt haar eerste gereformeerde predikant: Reinier Reiniersz. van Dortmund.
1597Een oude vervallen kapel, staande ‘op het beneden einde van Hardinxveld’, dus bij de grens met Giessendam, wordt ingericht voor erediensten voor de inwoners van Giessendam en Neder-Hardinxveld. Vanaf dat moment wordt hier elke zondagmiddag dienst gehouden: de ene week door de predikant van Boven-Hardinxveld, de andere week door die van Giessen-Oudekerk. De kapel is in 1698 afgebroken en vervangen door een nieuwe kerk.
1618 – 1619Tijdens de Synode van Dordrecht van de NGK wordt de basis van de kerkelijke leer vastgelegd, de Drie Formulieren van Enigheid: de Nederlandse Geloofsbelijdenis, de Heidelbergse Catechismus en de Dordtse Leerregels. Tevens geeft de Dordtse synode de opdracht tot een goede bronvertaling van de Bijbel in het Nederlands, tegenwoordig bekend als de Statenvertaling, die in 1637 voltooid wordt. Dit is het begin van het ontstaan van de Nederlandse Hervormde kerk.
17e en 18e eeuwEen deel van de gereformeerden gaat mee in een zogenoemde Nadere Reformatie, een vroomheidsbeweging die nadruk legt op het zo strikt mogelijk volgen van de kerkelijke leer. Een groot deel volgt echter deze beweging niet. Hierdoor ontstaan binnen de Nederlandse Gerformeerde Kerk grote verschillen in opvattingen en levenshouding, die enkel vanwege het sterk decentrale karakter van de kerk (plaatselijke gemeenten zijn grotendeels zelfstandig) overbrugbaar is.
Vorming huidige kerkelijke structuur 
1729De zelfstandige kerkelijke gemeenten Giessendam en Neder-Hardinxveld worden samengevoegd. De kerktoren wordt in 1821 vernieuwd en het kerkgebouw zelf in 1843.
1816Na de Franse tijd wordt bij koninklijk besluit van Willem I een nieuwe kerkorde ingevoerd, waarbij de Nederduitse en Waalse kerken samengevoegd worden tot de huidige Nederlandse Hervormde Kerk (NHK). Deze nieuwe Nederlandse Hervormde Kerk is veel centralistischer dan haar voorganger. Hoewel formeel in de Franse tijd de scheiding tussen kerk en staat is doorgevoerd en in de grondwet vrijheid van godsdienst wordt beleden, bemoeit juist koning Willem I zich erg veel met godsdiensten in het algemeen en de NHK in het bijzonder. De nieuwe kerkorde schept dan ook veel onrust in sommige plaatselijke gemeenten, met name vanwege het centralisme. Dit leidt uiteindelijk tot “de Afscheiding” in 1834, onder leiding van ds. Hendrik de Cock. Uiteindelijk trekt ca. 1% van haar leden zich terug uit het kerkgenootschap. De afgescheidenen worden in de eerste jaren door de staat vervolgd.
1840 – 1848 Pas als koning Willem I terugtreedt wordt de vervolging minder. Met de invoering van een liberale grondwet in 1848 stoppen de vervolgingen. Na de Afscheiding ontstaat er in Giessendam een Gereformeerde kerk. In 1841 bouwt men in Buitendams een eigen kerkgebouw. De bij de brand in de Tachtigjarige oorlog gespaarde toren is in 1845 afgebroken. Nadien ondergaat de kerk enkele ingrijpende verbouwingen. In de kerk bevond zich bijvoorbeeld een statige graftombe ter ere van Pompejus de Roovere, deze is in 1935 overgebracht naar de grote kerk van Dordrecht.
Vorming gemeente Boven-Hardinxveld
1855-01Geldinzamelingsacties in omliggende gemeenten (vaak huis aan huis) zoals Gorinchem t.b.v. een kerkgebouw in Boven-Hardinxveld.
1860Het begin van de industriële revolutie in Nederland. Grote groepen mensen in de wereld vluchten noodgedwongen van het platteland naar de stad voor werk. Er ontstaat daardoor een nieuwe sociale klasse: de arbeiders, oftewel het industriële proletariaat. Ze wonen in slechte behuizing met nauwelijks sanitair. De gemiddelde levensverwachting is er laag en de kindersterfte hoog.
1861-04-24Eerste steen gelegd voor een nieuw Hervormd kerkgebouw.
1861-08-16Institueren (stichten) van de Gereformeerde kerk te Boven-Hardinxveld.
1863-12-21Het archief meldt de geboorte van Tijs Swets, hij sterft op 1864-05-18.
1864-10-19Intrede van Ds. O. Los .tn_04-Ds M van Minnen 1867
tn 03-Ds_O_Los_1866
1866-06-26Afscheid van Ds. O. Los.
1867-09-23Intrede van Ds. M. van Minnen.
1871-02-27Afscheid van Ds. M. van Minnen.
1872-05-31 Het archief meldt de geboorte van Janna Pieternella en Jacomijntje Swets, maar de tweeling sterft al op 26 juli 1873.
1873-05-03Geboren Piet van der Plas.
1877-02-24Geboren Huibert van der Plas.
1882-08-08Geboren Adrianus van der Plas.
1884-08-19Geboren Elisabeth Kamsteeg.
 Alle vier blijken per 1910-09 met attestatie “naar Amerika” te zijn gegaan. Maar bij enkele van hen is in het register de opmerking “Amerika” doorgestreept en vervangen door “terug”. De Nederlands-Amerikaanse historicus Dingman Versteeg schrijft in 1886: “De meeste schepen landden te New York aan en wanneer eindelijk de schepelingen, na hunne lange, moeilijke reis, aldaar aan wal stapten, gevoelden zij zich als verloren te midden dier tienduizenden vreemdelingen, wier taal hun onbekend, wier zeden en gewoonten hun vreemd waren, en dikwijls was het een gemakkelijk werk voor het heirleger van bedriegers en afzetters, dat zich altijd aan de landingsplaatsen ophield, om den armen landverhuizers een deel van het weinige geld, dat zij bezaten, afhandig te maken.” De meeste Europese emigranten uit agrarische streken verlieten al snel deze stad om op zoek te gaan naar goedkope landbouwgronden die men kon bebouwen. “Men doolde onbekend met de richting, vreemd aan de taal, vreemd aan iedereen, voorzien van slechts weinig geld, eerst een tijdje rond. Immer hadden de reizigers uit te zien voor degenen, die het op hun beurzen hadden toegelegd, maar gelukkig waren er op de meeste plaatsen, waar zij doortrokken menschen, die zich niet te voornaam achtten, den armen zwervelingen raad en hulp te verleenen. Meestentijds moesten zij zich door de zoo lastige onbekendheid met de taal en wegens schaarschte van geld, op de plaatsen waar zij doortrokken, zoo goed mogelijk behelpen. Soms spanden zij zichzelven tenten op den wal, dan weder brachten zij den nacht door op de vloer eener herberg, op andere tijden kregen zij onderkomen in een ledigstaand pakhuis of huurden met elkander eene goedkoope woning. … Degenen die zich Amerika als een land van beloften hadden voorgespiegeld, werden reeds thans op eene ruwe wijze uit hunne begoochelingen gewekt, en toch, wat zij thans op hunne reis ondervonden, was nog slechts eene voorbode van het lijden, dat hen straks wachtte.”
1875Het administratieboek geeft aan dat de gemiddelde inkomsten via de collecte per maand ƒ 27,– bedragen. Veel inkomsten worden daarnaast verkregen door persoonlijke giften, per maand gemiddeld ca. ƒ 3,50. De uitgaven zijn navenant: elke maand minstens ƒ 5,– voor de Smit en voor de verlichting.
1876-12-10Intrede van ds. M. van den Boom.
1877 Het register geeft aan dat Kamsteeg, Jannegje, lid geworden is van onze kerk bij oprichting, 20 aug. 1861, komende vanuit Werkendam en dat zij “op eene eerste vermaning wegens sabbatschending zich onttrokken heeft”, “correspondentie aanwezig”.Broer en zus Fladderak (Barend Jan en Hendrika) zijn na herhaalde vermaningen wegens langdurig en geregeld verzuim van catechisatie en Godsdienstoefening van onze kerk afgesneden. Er wordt vermeld dat Hendrika bovendien “ook nog ongehoorzaam is geweest”. Van dergelijke ‘afsnijdingen’ wordt vaker en om verschillende redenen en met verschillende bijschriften melding gemaakt: “Wegens laster; het niet bijwonen van de diensten; zonde tegen het 7e gebod; de kerk de rug toegekeerd; enkel: volgens besluit van de kerkenraad geschrapt; het niet in den tucht willen of het niet zenden van haar kinderen naar de Catechisatie”. Gemiddeld één maal per jaar vanaf 1877 tot de laatste melding in 1930, maar in de beginjaren het meest.
tn_05-Ds-M-van-den-Boom-1884
1877-01-30 (ontvangen 1877-02-12) Een Koninklijk Besluit 7 meldt: “Wij Willem III, bij gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, Groot Hertog van Luxemburg enz., enz., enz. hebben besloten tot aanvaarding van makingen, schenkingen of stichtingen verleend aan den kerkraad der Christelijke kerken te Zuid-Holland.”Het betreft een “schenking” uit de erfenis van de heer D. Bos (geboren in 1803). Hij was gedurende zijn leven een actief man in de politiek. Zo was hij jarenlang raadslid en wethouder in Middelharnis. Dirk Bos was een vermogend man die nooit was getrouwd. De erfenis betreft de helft van zijn nalatenschap en het legaat (schenking) in onroerende goederen, ter waarde van ƒ 260.000. Echter het schrijven vermeldt ook dat de gezamenlijke gemeenten worden aangesteld tot het stichten van een weeshuis in Middelharnis. Het Provinciaal Gereformeerd weeshuis is uiteindelijk in 1879 gesticht en in 1995 ontbonden, het is nu een kinderopvanghuis in Den Haag. Aan dit weeshuis is een school verbonden, de Bosseschool. De stichting die dit kinderopvanghuis exploiteert, bezit nog vele hectaren landbouwgrond op Goeree-Overflakkee. De nalatenschap van Dirk Bos heeft duizenden kinderen een betere toekomst gegeven. De Bosseschool is (anno 2008) qua leerlingenaantal één van de grootste scholen van het eiland. Vanaf 1878 is een aantal collectes per jaar in onze kerk voor dit weeshuis bestemd.
1882-04-03 Aankoop perceel, ter grote van 2,1 aren, aan de Rivierdijk A 286 voor de bouw van een Woonhuis (Pastorie?).
1884-11-02Afscheid van ds. M. van den Boom.
1886-02-07  Onder leiding van Abraham Kuyper ontstaat wederom een kerkscheuring, genaamd “de Doleantie”. Een aantal kerkraden (over het gehele land sloten ruim 300.000 (ca.10% van de Hervormde leden) personen zich bij de Doleantie aan) brak met het bestuur van de Nederlandse Hervormde Kerk. Ze noemden zich de Nederduits Gereformeerde Kerk (Dolerende), hiermee aangevend dat zij zich zagen als de voortzetting van de kerk die door koning Willem I de naam Nederlandse Hervormde Kerk had gekregen, maar hanteerden als bijvoegsel de term ‘dolerend’ (Latijn voor ‘klagend’), omdat naar hun mening de kerkelijke organisatie een nieuwe reformatie van de kerk in de weg stond en omdat hen het recht werd ontzegd op de kerkelijke goederen.Ten gevolge van de Doleantie (1890) komen er ook in de gereformeerde gemeente in Giessendam opnieuw afscheidingen.
1887-01-30Intrede van ds. J. Dekker .tn_08-Ds-J-Dekker-1891
1891-09-13Afscheid van ds. J. Dekker, de gemeente blijft tot 1903 vacant.
1895-04 Het kas boek geeft aan dat er meer giften binnenkomen en het totale bedrag is ook veel groter ten opzichte van 20 jaar geleden. Er wordt geen gulden meer gevraagd om een vaste plaats in de kerk te bezitten en de huur is verhoogd met 25%.
1898-08-13 Een vergadering wordt belegd in de consistorie met als doel de oprichting van een “School met de Bijbel” . Het Koninklijk Besluit tot goedkeuring wordt later door de minister van Justitie, Cort van der Linden, ondertekend. De totstandkoming van de “School met de Bijbel” te Boven-Hardinxveld is op papier een feit.
1902-08-19 Een kort citaat uit het gereformeerd jongerenblad, het orgaan van den Nederlandse bond van jongelingsverenigingen op gereformeerden grondslag (als rechtspersoon erkend bij koninklijk besluit van 15 september 1893), 15e jaargang. Het betreft een samenspraak tussen een dominee, op gereformeerde gronden, en de schrijver Justus: “…We waarschuwen zoo ernstig tegen wat op den weg naar het toneel ligt. Van meet af aan hebben Calvinisten in alle landen in de drie ontspanningen van het toneel, den dans en het kaartspel de drie grote en ernstige gevaren aangewezen, die ons maatschappelijk leven ongemerkt in verkeerd spoor leiden en ons op de paden der wereld voeren… Daaraan herkent ge den Puritein.”
1903-07-05Intrede van ds. H. Haspers .tn_11-Ds-H-Haspers-1909
1909-03-07Afscheid van ds. H. Haspers, de gemeente blijft tot 1929 vacant.
1902-06-26 Het administratieboek doet melding van een ontvangst van ƒ 45,– voor een collecte, van W.H. Swets uit China. In 1897 wordt een maandelijkse ontvangst van ƒ 5,– van H. Swets uit Amerika vermeld. Het register meldt dat de heer Swets (1864) in 1897 in Amerika is overleden en in 1899 terug kwam.
1913-02-02 Een bijzondere uitgaven: ”..is aan de Vereenniging ‘School met den Bijbel’ op een rente van 4% geleend van het saldo: ƒ 500,–…”
1913-10-01 Eindelijk, er staat nu ook werkelijk een schoolgebouw. Voor die tijd werden er heel wat dijktrappen betreden om ouders de noodzaak van christelijk onderwijs onder ogen te brengen en hen te overreden hun kinderen te plaatsen op de te openen school waar de Bijbel centraal zou staan. De dag wordt officieel geopend: ‘s morgen gevierd met een feest voor de kinderen en ‘s middags met een plechtige samenkomst waarin ds. Haspers de feestrede uitsprak, het personeel installeerde en “de school opdroeg aan de Here God”. Het leerlingenaantal bedroeg 60 en er waren twee lokalen.
1914-07-28Begin van de 1e Wereld Oorlog.
1918-11-11Einde van de 1e Wereld Oorlog.
1919Vrouwen krijgen vanaf nu kiesrecht, in 1922 werd er volledig algemeen kiesrecht ingevoerd. Ook wordt dit jaar het verdrag tot verbod van kinderarbeid in Nederland aangenomen, maar Nederland ratificeerde het pas in 1928.
1920-06-26 Het register vermeldt: “Cornelia, Drieka van den Bout, 1894 vertrokken naar Batavia (huidige Jakarta, Indonesië).”
1923-1924 Het kasboek meldt dat bij testamentaire beschikking van wijlen F. Swets, hebbende gewoond te Ameide uit diens nalatenschap is ontvangen, ten bate van den kerk f 1000,-. Uiteindelijk wordt dit gebruikt voor de onkosten van hoognodige reparaties aan het kerkgebouw.
1925-04-01 Het register vertelt dat vanuit Batavia Pieter Dekker met zijn gehele gezin overkomt. Twintig pagina’s verder wordt echter gemeld dat ze weer naar Batavia zijn vertrokken, op 17 oktober van datzelfde jaar.
1925-12-03Aankoop Pastorie met erf, Boven Hardinxveldsedijk 312 te Hardinxveld, wijk A.
1925-20-03 Sinds deze datum zijn er stukken in het archief te vinden waarin aangegeven is dat de kerkgebouwen en de overige bezittingen tegen brandschade verzekerd zijn. Vanaf deze datum bezit de kerk een aandeel (doorlopende brandpolis) in de “Onderlinge Brandwaarborg Maatschappij”. Een deelcitaat van de eerste regel in de postergrote polis luid: ”De.. Maatschappij…, verzekert de gereformeerde gemeente te Boven-Hardinxveld, handelende in hoedanigheid van eigenares voor brandschade, (die God genadig gelieve te verhoeden!) veroorzaakt door onweder, eigen vuur, onachtzaamheid, schuld of schelmerij van eigen bedienden, buren, roovers en alle anderen, hoe ook genaamd enz.)”.
1927-01-01Eerste officiële uitgifte van obligaties t.b.v. financiering pastorie.
1927-09-26Verhuur pastorie voor ƒ 500 per jaar.
1929De term “Vrijwillige vaste bijdrage” wordt in de administratie ingevoerd.De zitplaatsenhuur is nu gestegen naar gemiddeld ƒ 1,50 per maand.
De predikant kost ƒ 208,– per maand.tn_26-ds-J-O-Mulder-1942
1929-04-07Intrede van ds. J.O. Mulder – geboren 1903-10-13 .
1929-10-24 Zwarte donderdag; op de aandelenbeurs speculeren veel mensen met geleend geld. Dit geld zit weer in banken die in crisis verkeren. De zeepbel barst en de aandelenkoersen klappen in elkaar. Dergelijke crises hebben zich in het verleden al veel vaker voorgedaan, maar deze keer is de neergang ongekend fel. Het Bruto Nationaal Product van de VS daalt in 1930 40%. Toen eind 1931 de economie stabiliseerde – voornamelijk omdat de prijzen niet verder konden dalen en de consument gedwongen is zijn geld uit te geven – blijkt de welvaart dat jaar met nog eens 10% te zijn afgenomen. Wat een hele generatie had opgebouwd, lijkt in één klap tenietgedaan. Nederland wordt hard getroffen door de recessie, die door het vasthouden aan de Gouden Standaard bijzonder hardnekkig blijkt. Hoewel de economie zich na het loslaten van de Gouden Standaard lijkt te herstellen, wordt Nederland in het kielzog van de Verenigde Staten in 1937 door een tweede kleinere recessie getroffen. Ook de toenemende spanning in Europa treft de Nederlandse economie hard. De economische problemen leiden tot verpaupering en ontevredenheid, die zich onder andere uiten in onrust en een groei van de NSB. Pas na de Tweede Wereldoorlog zou de Nederlandse economie daadwerkelijk opbloeien.
1935-02-03Afscheid van ds. J.O. Mulder; hij vertrekt naar een gemeente in Langerak.
1935-09-08Intrede van ds. J.J. Beukenkamp .
1939-02-08 Het kasboek geeft de post aan: ”Collecte ten behoeve van de Joden Zending
ƒ 10,62”. Ook in de oorlogsjaren blijft deze post in de maandelijkse staten aanwezig.tn_27-Ds-J-J-Beukenkamp-1935
1939-05-10 Doop van Arie Hendrik Johan van der Vlies (1936-11-03) met als opmerking ”Tijdens de mobilisatie gedoopt, doopbewijs naar Amsterdam verzonden (Tuindorp)”.
1940-05-10Inval en bezetting Duitsers.
1941-01-24 Het kasboek geeft aan: ”Hongaarse studenten ƒ 1,– ”, en ook “de Nederlandse Militaire Bond ƒ 1,50 ” en een bijzondere collecte in februari “t.b.v. evangeliseren in België en Rijn-Pruisen (4,-) en “t.b.v. de oorlogsschade voor de Gereformeerde kerken ƒ 33,85”.
1942-07-21 Een bijzondere brief  meldt dat de Classis ‘s-Gravenhage der Gereformeerde kerken, in gemeenschap met schier alle kerken in Nederland, “verzoekt in den gebede de nooden van dezen tijd bijzonder te gedenken. Het betreft de nood der Joden en de nood van hen, die, aan hunne gezinnen ontrukt, buitenlands worden tewerkgesteld”. Op 11 juli heeft de classis een telegram gestuurd aan de autoriteiten der bezettende macht waarin onder andere staat dat ”de Nederlandse kerken reeds diep geschokt zijn door de maatregelen tegen de Joden in Nederland, waardoor zij uitgestoten worden van het deelnemen aan het normale volksleven, …dat deze maatregelen tegen het diepste zedelijk besef van het Nederlandsche volk strijden, en bovenal indruischen tegen hetgeen van Godswege als eisch van gerechtigheid en barmhartigheid gesteld wordt … de kerken nopen tot u de dringende bede te richten, aan deze maatregelen geen uitvoering te geven.” Dit telegram heeft tenminste dit gevolg gehad, dat namens den Rijkscommissaris door een der Commissarissen-Generaal is toegezegd, dat “Christen-Joden niet zullen worden weggevoerd, voor zoover zij vóór 1 januari 1941 tot eene der Christelijke Kerken behoorden”.
1942-09-13Afscheid van ds. J.J. Beukenkamp .
1943-01-24Intrede van ds. J. Dijk.tn_35-ds-J-Dijk-1946
1943-04-17Het kasboek meldt een post “Middennacht zending”, ƒ 5,–.
1943-04-29 Na vragen uit het land stuurt de Generale Synode van de Gereformeerde Kerken een brief aan de kerkenraad. Het betreft een bepaling en een advies m.b.t. een juiste levenshouding ten aanzien van “de maatregelen der bezettende macht op schier elk gebied:1) Een algemeene gedragslijn van handelen in dezen is niet aan te geven, elke concrete beslissing dient genomen te worden voor het aangezicht des Heeren.2) De kerkraden worden opgeroepen om bijzonder in deze tijden zich te schikken naar den eisch van Gods Woord, daartoe dien eisch biddend en ernstig te onderzoeken, en met alle kracht elke geestelijke verslapping en ontrouw tegen te gaan.”
1944  “De vrijmaking”; bij deze kerkscheuring splitst een vleugel van de Gereformeerde Kerk onder leiding van Prof. Klaas Schilder zich af en vormt men de Gereformeerde Kerken (onderhoudende art. 31), later de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt genoemd. De aanleiding tot deze ontwikkeling is onder meer de onenigheid die ontstaan was over de precieze betekenis van de doop. Eenvoudig gesteld is het probleem: is de doop alleen geldig als de gedoopte de rest van zijn/haar leven gelovig blijft en doop je op grond van een veronderstelde wedergeboorte (de synodalen)? Of is de doop een teken van Gods belofte dat je zijn kind mag zijn, waarbij de dopeling geroepen wordt om ook als kind van God te leven (de vrijgemaakten)? Naast verschil over de ware leer speelden ook meer persoonlijke elementen bij deze kerkscheuring een rol. Prof. Klaas Schilder was een man die zijn opponenten nogal eens tegen zich in het harnas joeg.
1945-04 De kerk ontvangt een oproep tot het houden van een collecte t.b.v. “Bijstand voor Oorlogsschade in de gereformeerde kerken”, in het bijzonder de kerk van Rotterdam-Delfshaven en Maassluis.
1945-05-06Bevrijding van de Duitse bezetters.
1945  Na de oorlog wordt het werk van de “zondagsschool” en voor de oudere jeugd weer opgepakt. De leemte voor de 12- tot 16-jarigen wordt als een gemis gevoeld en daarom komt er nu ook een “knapenvereniging” en een “meisjesvereniging”. Behalve de consistorie is er gelukkig ook het zaaltje bij de oude school en in bepaalde gevallen worden de knapen bij dhr. H. Sterrenburg en zijn vrouw thuis gebracht, vooral nadat deze naar de Sluisweg zijn verhuisd.
1945-07 Het kasboek meldt een post: “Comité Overvloed enz.” ƒ 12,71 en een post voor “Joodse ballingen” ƒ 31,85.
1945-11-10 Met belijdenisattestatie zijn overgekomen uit Giessendam: Jacob en Cornelia den Uil-Hoogendoorn met hun twee kinderen. Dit gezin telt jaren later 11 kinderen, waarmee dit het grootste gezin is dat in het register wordt vermeld.
1946-04-19 De familie Woutstra (Hans Harmen en Cornelia Jauke met hun vier kinderen) vertrekt naar Batavia.
1946-11-10Afscheid van ds. J. Dijk
1946-06-07 Benoeming van een commissie om “…het vraagstuk van het Kerkbouw en de eventueele oplossing van dat vraagstuk, onder oogen te willen zien, en de kerkraad te adviseeren omtrent de mogelijkheden, die zich voordoen om tot de gewenschte oplossing te geraken.” Men voelt zich gedreven tot een oplossing omdat zonder dure reparaties binnen een tijdsverloop van 5 à 6 jaar de boel op instorten staat. 1952 is dus het uiterste streefjaar! Eén van die dure aanpassingen is bijvoorbeeld het aanbouwen van een toilet, waar een bouwvergunning voor nodig is. Vervolgens wordt er een stichtingsacte bij de notaris opgesteld met de titel “Kerkfonds Boven-Hardinxveld”. Ook wordt er advies ingewonnen bij een Gorkums advocatenkantoor. In dit jaar bestaat de Gereformeerde gemeente te Boven-Hardinxveld uit 85 gezinnen, verdeeld over 4 wijken. Het betreft twee schippers, 8 gezinnen aan de Wilhelminalaan, twee aan de Akkerstraat, vier aan de Hofweerstraat, één aan de Sluisweg, één aan de Nieuweweg en alle overige gezinnen wonende aan de dijk.
1947-08 De eerste plannen (en zelfs enkele geldinzamelingsacties) voor de nieuwbouw van een kerkgebouw worden al gemaakt.
1948Aanschaf elektrische windmolen met tremulant (orgelregister).
1949-03-20intrede van ds. G. Visser, geboren te Lutjesgast in 1909-05-22.
tn_36-ds-G-Visser-1962
25 april 1951Kerkenraad   <stn_39-kerkraad-25-april-1951
1951-05-06 Het register maakt melding van de familie Croqué, die uit Indonesië, Soerabaja, via Kampanoeli (Java) en vervolgens via Westerbork (Drenthe) in Hardinxveld terecht is gekomen. Op Java kreeg het gezin twee kinderen en in Westerbork (23-10-1947 en 30-03-1951) ook nog twee.
1953-01-31Springtij en een noordwesterstorm stuwen het Noordzeewater op tot recordhoogte. In Engeland, België, Nederland en Duitsland vinden overstromingen plaats en vallen er slachtoffers. In Nederland overstroomt een gebied zo groot als de totale provincie Zeeland. Er komen bijna 1800 inwoners om het leven, 72.000 mensen worden geëvacueerd. De schade aan veestapel, gebouwen en infrastructuur is enorm. Deze nacht in februari wordt daarom vaak aangeduid als de Watersnoodramp of kortweg De Ramp.
1954 In de vijftiger jaren gaat het niet goed met de kerk. Het ledental loopt terug, de opkomst is niet best en de toestand van het kerkgebouw zelf is deplorabel: er is geen geld voor goed onderhoud. Toch wordt er, zij het met vrees en beven, het grote besluit genomen om een nieuwe kerk te bouwen.
1954-12-14 De kerkenraad verzoekt aan de burgemeester en wethouders, in het uitbreidingsplan Koningin Wilhelminalaan-Oost, een stuk grond open te houden voor een kerkgebouw.
1957  Het jaar van de gemeentelijke samenvoegingen van Hardinxveld (Boven- en Neder) met het dorpje Giessendam; beide zijn als lintbebouwing langs een dijk ontstaan. Giessendam vormt tot 1957 samen met het toen bij Giessenburg gevoegde Giessen-Oudekerk een lintdorp langs het riviertje de Giessen; Neder-Hardinxveld en Boven-Hardinxveld behoren samen tot de gemeente Hardinxveld. Neder-Hardinxveld en Giessendam vormen echter al eeuwen een eenheid; zo zijn zij al sinds begin achttiende eeuw één kerkelijke gemeente.
1959-01-24 De kerkenraad en de bouwcommissie verzoeken aan de gemeente om financiële steun uit de gemeentekas voor de bouw van de nieuwe kerk.
1960-01-20 Na veel beraad delen de Burgemeester en Wethouders mee dat er een plaats gereserveerd is t.b.v. een nieuw kerkgebouw in het uitbreidingsplan: Koningin Wilhelminalaan-Oost, met een oppervlakte 1190m2, voor de prijs van ƒ 16 per m2.
1960-05-14 De bouwcommissie vraagt bespreking aan over deze grondaankoop. Deze vindt plaats op 23 juni met de delegatie van de kerkenraad en burgemeester en wethouder. Men wil een grondaankoop tegen een symbolische prijs. Uiteindelijk geven de burgemeester en wethouders aan dat een dergelijk verzoek moet worden gericht tot de gemeenteraad zelf. Dit wordt op 7 juli gedaan. Parallel hieraan wordt op 7 september 1960 een verzoek gedaan aan de Raad van de Gereformeerde Kerk om financiële steun. Alleen “wanneer, hetzij ten gevolge van industrialisatie hetzij doordat op het territoir van een gemeente zoveel gebouwd wordt, de betreffende gemeente door sterke uitbreiding van het zielental tot kerkbouw moet overgaan en hiertoe niet in staat is.“ Dit resulteert uiteindelijk in een gift van ƒ 20.000,– en een lening van ƒ 15.000,–.
1961-02-17 De Gemeenteraad besluit op voorstel van B&W van 9 feb. 1961 om een renteloos voorschot van ƒ 20.000,– te verlenen; af te lossen ingaande 1963 in 20 jaar, elk jaar ƒ 1.000,–.
1961-04-20 B&W vragen of zij de grond van pastorietuin kunnen kopen voor aanleg (ontsluiting) naar het uitbreidingsplan. Op 21 juli besluit de Gemeenteraad tot aankoop van de grond van pastorietuin voor de door de kerkenraad aangegeven prijs.
1962-01-02De bouwaanvraag voor het kerkgebouw wordt ingediend.
Op 6 februari mag er worden gebouwd.
1962-02-18Afscheid van ds. G. Visser, de gemeente blijft tot 1973 vacant.
1962-03-15 Grondoverdracht van de pastorietuin aan de gemeente Hardinxveld. De oude pastorie met schuur, Rivierdijk A 300, wordt verkocht voor ƒ 33.770,–, ten behoeve van het aanleggen van een afrit van de Rivierdijk naar de Rembrandtstraat.
1962-04-16 De heer G. J. Voogel, in de volksmond ook wel “Bakker Vogel” genoemd, overlijdt. Hij was een prominent lid van de gemeente, oud-wethouder van 1945 tot 1957 en raadslid voor de A.R.Partij van 1919 tot 1956. Ook was hij 40 jaar lang bestuurslid van “De school met de bijbel” en regelmatig lid van de kerkenraad als scriba en voorzitter.
1962-04-13 Aankoop perceel aan de Jan Steenstraat 5.
1962-04-13Grondoverdracht t.b.v. het kerkgebouw aan de Gereformeerde kerk
1962-04-24Burgemeester A.L.C. Brinkman slaat 1e paal.
1962-08-28
  1. Schaafsma en voorzitter Bouwcommissie, legt 1e steen.
1963-01Invoering zingen uit de Psalmen en de Gezangen.
1963-05-31 Ingebruikname kerkgebouw met bijgebouw aan de Jan Steenstraat 5, naar een ontwerp van architect A. Penning te Sleeuwijk.Hoofdgebouw en bijgebouwtn_55-hoofdgebouw-na-1963
tn_56-bijgebouwen-na-1963De kosten inclusief grond en inrichting waren ƒ 180.000,– (na aftrek van ƒ 10.000,- aan niet gedeclareerde kosten), ingezameld in 20 jaar en door een gemeente van krap 200 zielen. Het Glas-in-beton is een gift uit de gemeente. Het orgel wordt nog gerestaureerd. Er is nu een bijgebouw, met behalve de kerkenraadskamer ook een vergaderzaal en een keukentje.
1968-01-24 Ds. J. Dijk uit Amsterdam herdenkt in Boven-Hardinxveld dat hij daar 25 jaar geleden zijn loopbaan als predikant begon. Hij heeft hierna nooit meer een eigen gemeente gehad, omdat hij in Amsterdam speciaal belast werd met “de verkondiging van het evangelie onder Israël”.
1969-05-09 De kerkenraad besluit een perceel (756 m2) met woning te kopen op de hoek van de Albert Cuypstraat en de Ferdinand Bolstraat voor een nieuwe pastorie, voor de prijs van ƒ 19.000,–.
1969-11-25 Melding van een renteloos voorschot (lening) van de gemeente voor de bouw van een bijgebouw voor het kerkgebouw aan de Jan Steenstraat 5.
1971-10-23 Aankoop bungalow van de heer de Hoop aan de Albert Cuypstraat 14 t.b.v. een pastorie op een perceel van 6 are en 12 centiare, voor een bedrag van ƒ 100.000,–. Daarnaast wordt de aan de overzijde van de weg gelegen grond voor ƒ 25.000,– verkocht.
1973-08-12Bediening van D.J. de Lange.tn_65-ds-D-J-de-Lange-1978
1975 Vrouwen maken vanaf nu volwaardig deel uit van de gemeente en mogen als zodanig ook het ambt van ouderling, diaken of voorganger bekleden.
1975-10-21Aanvraag aankoop perceel achter de kerk van 15x36m
1976-10-31Intrede van ds. D. J. de Lange.
1978-01-16Aankoop grond aan zuidzijde kerkgebouw, 570m2 voor ƒ 45.600,– t.b.v. eventuele uitbreidingen.
1978-08-20 Afscheid ds. D. J. de Lange “God houdt zoveel van ons, dat hij altijd waakt en nooit geen tijd heeft om te sluimeren of te slapen. Vijf jaar ben ik op pelgrimsreis met u geweest, altijd was daar weer die geweldige waarheid. Op onze reis gaan de wegen nu uit elkaar. Maar de Heer blijft. Hij blijft dezelfde”.
1978Vrouwen-vereniging
tn_68-vrouwenvereniging-1978
1979-06-01 De groei van het aantal leden en de uitbreiding van het jeugdwerk, alsook de behoefte aan meer ruimte voor andere uitingen van het gemeente zijn, maakten een groter bijgebouw zeer gewenst. Er worden nieuwe bijgebouwen gebouwd voor ƒ 435.000,– met ƒ 45.000,– subsidie van de provincie.
Jaren 80 Gemeenteledenaanwas (eerste jaren gastleden) uit de naast gelegen Hervormde gemeente, in de volksmond ook wel “Bootvluchtelingen” genoemd.
1983-12-28Aankoop grond aan zuidzijde kerkgebouw van 228m2 voor ƒ 5.700,– t.b.v. parkeren.
1983  Gemiddeld aantal kerkgangers: ‘s morgens 185 en ‘s middags 123; dit van een totaal van 352 leden. 68% van de belijdende leden komt ook naar het avondmaal.
1984 De toename van het ledental in de afgelopen jaren is aanleiding tot wijziging in de vorm van de Avondmaalsviering. Dit jaar telt de gemeente een totaal van 374 leden.
1984-09-02Bediening van H. Out.
1988Vernieuwing liturgisch centrum
1986-05-25Intrede ds. H. Out .
1989-09-03Afscheid ds. H. Out.
tn_78-ds-H-Out-1989
1993-03-14Intrede van ds. G. Th. Wijnstok .
1994-11-25 Inwendige reiniging en vullen met zand van aanwezige olietank aan de achterzijde van de kerk; ook de kerk moet voldoen aan de milieuwetten.
1996-06Huwelijksfeest ds. G. Th. Wijnstok
tn_80-ds-G-Th-Wijnstok-1998
1998-10-18Afscheid van ds. G. Th. Wijnstok.
1999-05-09Intrede van ds. J. Bruijn .
1999-09-22Feest n.a.v. het 25 jarig predikanten jubileum van ds. Jaap Bruijn.
tn_82-ds-J-Bruijn-2004
2001-2002 Renovatie kerkgebouw: kosten ƒ 350.000,–, naar advies van Frank Ruiter, architect BNA. Nieuwe preekstoel, nieuw podium, nieuwe kleuren, nieuwe vloerafwerking, orgel opgeknapt en een nieuwe entree met luifel.
2001-11-24 Fancy fair georganiseerd t.b.v. het financieren van drie glas-in-lood, gebrandschilderde ramen, ontworpen door Willem van den Heuvel. Opbrengst uiteindelijk ƒ 12.000,–. Glazenier was Henk van Kooy uit Delfshaven.
2003-03Kinderen mogen het avondmaal meevieren.
2004-03-07Afscheid van ds. J. Bruijn.
2004-01-23Intrede van ds. M. Develing .
Marianne Develing

2004-05-01 

Na een toenaderingsproces van tientallen jaren ontstaat de Protestantse Kerk in Nederland (in dagelijks spraakgebruik vaak afgekort tot Protestantse Kerk of PKN) uit een fusie van de drie Samen op Weg-kerken (de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Evangelisch-Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden). Het is het grootste protestantse kerkgenootschap in Nederland en telt volgens de website van de PKN anno 2008 ongeveer 2,3 miljoen leden.

96-verjaardagsfondskaarten-2006

2009-10-04Afscheid Ds. M. Develing
2011-06-19Intrede Ds. S. RisSander Ris
2011-08-16Viering 150 jarig bestaan Gereformeerde Kerk Boven-Hardinxveld.We danken God met elkaar dat we dit gedenkwaardige jubileum mogen vieren en tonen tegelijkertijd onze dankbaarheid door te delen met de wereld van nu, dichtbij en veraf. Daarom is gekozen voor het thema: “Danken – Vieren – Delen”
2016-07-03Afscheid ds. S. Ris